Joined: 01/09/2017
97% người khó phân biệt nhạc do AI tạo — nhưng thực tế không tệ như tưởng tượng
Trong bối cảnh công nghệ tổng hợp âm thanh phát triển nhanh, một cuộc khảo sát gần đây cho thấy phần lớn người nghe gặp khó khăn trong việc nhận diện nhạc do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Tuy nhiên, các chuyên gia và nền tảng cho rằng tình hình phức tạp hơn nhiều so với con số gây chú ý.

Kết quả khảo sát được báo cáo trên The Verge cho thấy tỉ lệ rất cao người tham gia không thể chắc chắn khi phải phân biệt giữa bản nhạc do con người sáng tác và bản nhạc do AI tạo ra. Con số này làm dấy lên lo ngại về mức độ đáng tin cậy của nhận thức công chúng trước những sản phẩm ngày càng tinh vi của AI âm nhạc.
Tuy nhiên, việc nhận diện khó không đồng nghĩa với sự sụp đổ của ngành âm nhạc hay một cuộc khủng hoảng đạo đức ngay lập tức.
Trước hết, chất lượng và mục đích của âm nhạc do AI tạo ra rất đa dạng. Nhiều mẫu âm thanh tự động được sử dụng để sản xuất nhạc nền, thử nghiệm ý tưởng hoặc hỗ trợ sáng tác chứ không nhất thiết thay thế hoàn toàn nghệ sĩ. Các công cụ tổng hợp hiện nay có thể tạo ra giai điệu và kết cấu tương đối thuyết phục trong một số thể loại, nhưng vẫn còn giới hạn ở cảm xúc tinh tế, sáng tạo mang tính cá nhân và khả năng trình diễn trực tiếp của con người.
Thêm vào đó, khả năng phát hiện AI không chỉ là câu chuyện về tai nghe của người dùng mà còn liên quan đến các công cụ phát hiện chuyên sâu. Các công ty công nghệ và các nhóm nghiên cứu đang phát triển phương pháp phân tích dấu vết kỹ thuật số, mô hình hóa đặc trưng sóng âm và chuỗi dữ liệu để xác định nguồn gốc sản phẩm âm nhạc. Mặc dù các phương pháp này chưa hoàn hảo, chúng cung cấp lớp bảo vệ thêm cho nền tảng phân phối và quản lý bản quyền.
Tác động đến nền tảng phát trực tuyến và nghệ sĩ: cân bằng giữa đổi mới và minh bạch
Nền tảng như Spotify hay Deezer đang phải điều chỉnh chính sách để quản lý nội dung AI, từ gắn nhãn đến cơ chế bồi thường cho người sáng tạo. Việc minh bạch về nguồn gốc bài hát — cho dù được tạo bằng AI hay do nghệ sĩ thực hiện — được nhiều bên coi là lối ra hợp lý để giảm nhầm lẫn cho khán giả và bảo vệ quyền lợi tác giả. Các cuộc thảo luận chính sách còn bao gồm cả trách nhiệm pháp lý khi AI bắt chước giọng hát hay phong cách của nghệ sĩ sống.
Người nghe cũng đóng vai trò then chốt: giáo dục về cách nhận biết dấu hiệu sản phẩm số và mức độ kỳ vọng sẽ giúp giảm sự hoang mang. Ở nhiều trường hợp, người dùng chỉ cảm nhận được sự khác biệt khi so sánh song song hoặc khi nghe ở mức độ phân tích cao hơn, chứ không phải trong trải nghiệm nghe hàng ngày.
Kết luận: không nên hoảng sợ, nhưng cần cảnh giác và minh bạch
Một con số gây chú ý như 97% có thể làm nóng tranh luận, nhưng bức tranh toàn cảnh cho thấy nhiều yếu tố đang vận hành để giảm thiểu rủi ro — từ nghiên cứu phát hiện AI, chính sách nền tảng đến nỗ lực minh bạch của ngành. Các bên liên quan được khuyến nghị tiếp tục đầu tư vào công cụ phát hiện, cập nhật quy định về bản quyền và đẩy mạnh thông tin minh bạch tới người dùng. Độc giả muốn tìm hiểu thêm có thể tham khảo bài viết gốc trên The Verge và các nguồn chính thức từ các nền tảng âm nhạc như Deezer hay Spotify: The Verge, Deezer, Spotify Newsroom.