KhoGameHub – Diễn đàn Công Nghệ & Gaming, nơi chia sẻ trò chơi PC, Console, Retro online và phần mềm hữu ích

Bộ Quốc phòng Mỹ đang nỗ lực mở rộng khả năng sửa chữa và bảo trì thiết bị của chính mình — từ xe tăng, máy bay đến hệ thống điện tử — nhằm giảm thời gian ngừng hoạt động, tiết kiệm chi phí và tránh lệ thuộc quá mức vào nhà thầu tư nhân. Tuy nhiên, một số nhà thầu quốc phòng lớn đang gây sức ép lên các cơ quan lập pháp và hành pháp để hạn chế hoặc trì hoãn những thay đổi này, viện dẫn các lo ngại về an toàn, bảo mật và quyền sở hữu trí tuệ.

Quan điểm của Lầu Năm Góc là đơn giản: khi hệ thống thiết yếu gặp sự cố, thời gian chờ đợi phụ tùng, công cụ chuyên dụng hoặc chuyên gia từ bên ngoài có thể làm giảm khả năng phản ứng của lực lượng. Các quan chức quân sự lập luận rằng mở rộng quyền sửa chữa nội bộ giúp rút ngắn chu kỳ bảo trì, giảm chi phí hợp đồng dài hạn và củng cố năng lực kỹ thuật nội bộ.

Ngược lại, các nhà thầu quốc phòng lớn cảnh báo rằng việc cho phép sửa chữa tự do có thể gây rủi ro cho an toàn vận hành, làm lộ bí mật kỹ thuật, và tạo ra lỗ hổng an ninh khi các hệ thống nhúng được can thiệp ngoài quy trình kiểm soát chặt chẽ. Họ cũng nhắc đến chi phí phát triển và tích hợp phần cứng/phần mềm cao, và dùng đó như lý do để duy trì yêu cầu độc quyền về dịch vụ sửa chữa và phụ tùng.

Các cuộc tranh luận này không chỉ trên giấy tờ: chúng diễn ra trong các phiên điều trần, báo cáo của GAO và trong các điều khoản của đạo luật ngân sách quốc phòng hàng năm. Thậm chí, một số nhà thầu đã vận động hành lang để bảo vệ quyền kiểm soát tiếp cận dữ liệu chẩn đoán, phụ tùng chính hãng và phần mềm đóng nguồn.

Bộ Quốc phòng đang xem xét nhiều giải pháp bao gồm: yêu cầu hợp đồng rõ ràng hơn về chuyển giao dữ liệu kỹ thuật, mở quyền truy cập cho cơ sở sửa chữa nội bộ của quân đội, và xây dựng tiêu chuẩn an ninh cho bên thứ ba tham gia bảo trì. Một số đề xuất cũng kêu gọi quy định chống độc quyền trong chuỗi cung ứng thiết bị quốc phòng.

Tuy nhiên, các rào cản gồm hợp đồng hiện hữu, luật sở hữu trí tuệ, và các điều khoản bảo mật quốc phòng khiến tiến trình phức tạp. Hơn nữa, nhà thầu lập luận rằng việc chia sẻ mã nguồn hoặc tài liệu kỹ thuật nhạy cảm có thể làm tăng rủi ro rò rỉ công nghệ chiến lược.

Những báo cáo điều tra và bài viết chuyên ngành đang theo sát cuộc tranh luận này. Bài phân tích chuyên sâu trên Wired nêu bật xung đột lợi ích giữa Lầu Năm Góc và ngành công nghiệp, đồng thời giải thích cách các quy định và hợp đồng đã làm hạn chế khả năng tự sửa chữa của quân đội: Wired - The US Military Right to Repair. Các nguồn khác cũng cung cấp góc nhìn bổ sung, như Defense News và báo cáo của Government Accountability Office: Defense News, GAO.

Cuộc tranh luận về quyền sửa chữa trong quân đội phản ánh xung đột giữa mục tiêu chiến lược — nâng cao sẵn sàng chiến đấu và giảm chi phí — và các lo ngại hợp pháp, kỹ thuật, an ninh từ phía nhà thầu. Việc đạt được một giải pháp khả thi sẽ đòi hỏi cơ chế pháp lý chặt chẽ, tiêu chuẩn an ninh cao cho bên thứ ba, và cơ chế bảo vệ sở hữu trí tuệ nhưng đồng thời không làm tê liệt khả năng bảo trì của Lầu Năm Góc.

Trong khi những thay đổi chính sách có thể giúp quân đội vận hành hiệu quả hơn, các bước tiến thực tế sẽ phụ thuộc vào đàm phán giữa cơ quan chính phủ, nhà thầu và lập pháp. Độc giả muốn tìm hiểu sâu hơn có thể đọc các bài phân tích và báo cáo điều tra nêu trên để hình dung rõ hơn về lợi ích và rủi ro của từng lựa chọn.