KhoGameHub – Diễn đàn Công Nghệ & Gaming, nơi chia sẻ game PC, console, retro online và phần mềm hữu ích

Trong những tháng gần đây, các báo cáo điều tra tiết lộ Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP - US Border Patrol) đã thu thập và lưu trữ dữ liệu biển số xe của hàng triệu lái xe Mỹ, sử dụng hệ thống đọc biển số tự động (Automated License Plate Readers - ALPR) để giám sát di chuyển cả ở khu vực biên giới lẫn sâu trong nội địa. Hệ thống này cho phép cơ quan liên bang lưu lại hình ảnh, vị trí và thời điểm các phương tiện xuất hiện, tạo nên một cơ sở dữ liệu lớn về thói quen di chuyển của công dân.

Theo các nguồn tin và bài viết phân tích, CBP triển khai ALPR trên xe tuần tra và tại các trạm kiểm soát tạm thời. Khi một biển số được quét, dữ liệu gồm hình ảnh, thời gian và tọa độ được ghi lại. Những dữ liệu này không chỉ dùng cho các vụ án hải quan biên giới mà còn có thể được lưu trữ, phân tích và chia sẻ với các cơ quan liên bang khác.

Chưa có một con số công khai duy nhất về tổng lượng bản ghi, nhưng các báo cáo cho thấy phạm vi dữ liệu trải dài hàng triệu lượt quét qua nhiều năm. Những hồ sơ này có thể cho thấy hành trình di chuyển của một cá nhân theo thời gian, từ đó vẽ ra bức tranh khá chi tiết về lịch trình và mối quan hệ xã hội của người đó.

Việc CBP sử dụng ALPR đặt ra câu hỏi về quyền riêng tư và giới hạn thẩm quyền của cơ quan biên giới. CBP thường viện dẫn quyền lực mở rộng tại khu vực biên giới để biện minh cho các biện pháp kiểm soát, nhưng khi hoạt động quét biển số diễn ra sâu trong nội địa thì ranh giới pháp lý trở nên mơ hồ. Các chuyên gia pháp lý và tổ chức bảo vệ quyền riêng tư cho rằng việc thu thập và lưu giữ dữ liệu di chuyển quy mô lớn của công dân cần có sự kiểm soát chặt chẽ hơn và minh bạch về cách sử dụng, thời gian lưu trữ cũng như điều kiện chia sẻ với các cơ quan khác.

Các tổ chức như Electronic Frontier Foundation và ACLU đã nhiều lần cảnh báo về nguy cơ lạm dụng dữ liệu ALPR. Việc theo dõi kéo dài có thể xâm phạm quyền riêng tư và tự do cá nhân, nhất là khi dữ liệu được phân tích để nhận diện mẫu hình di chuyển hoặc kết nối giữa các cá nhân mà không có lệnh của tòa án.

Một số thượng nghị sĩ và nghị sĩ trong quốc hội đã yêu cầu CBP làm rõ các chính sách liên quan tới ALPR, trong khi các vụ kiện và yêu cầu công khai thông tin đang được các nhóm quyền riêng tư tiến hành. CBP khẳng định các biện pháp nhằm bảo đảm an ninh biên giới và ngăn chặn hoạt động tội phạm xuyên biên giới, nhưng cũng có dấu hiệu gia tăng áp lực để tăng cường giám sát dân chủ về cách thức thu thập và quản lý dữ liệu.

Cuộc tranh luận xoay quanh ALPR là một phần của câu hỏi lớn hơn: làm thế nào để cân bằng giữa an ninh công cộng và quyền riêng tư cá nhân trong kỷ nguyên dữ liệu. Việc áp dụng công nghệ theo dõi hiệu quả nhưng có thể xâm phạm này đòi hỏi luật pháp rõ ràng, giám sát độc lập và các tiêu chuẩn minh bạch về lưu trữ, chia sẻ dữ liệu.

Để đọc thêm về báo cáo gốc và phân tích chuyên sâu, bạn có thể tham khảo bài của Wired: US Border Patrol Is Spying on Millions of American Drivers - Wired, cùng các tài nguyên từ Electronic Frontier Foundation (EFF - License Plate Privacy) và American Civil Liberties Union (ACLU).

Trong bối cảnh này, câu hỏi đặt ra là liệu chính sách hiện hành có kịp bắt kịp tốc độ phát triển công nghệ hay không — và xã hội có thể chấp nhận mất mát quyền riêng tư đến đâu để đổi lấy cảm giác an toàn nhiều hơn.