KhoGameHub – Diễn đàn Công Nghệ & Gaming, nơi chia sẻ trò chơi PC, Console, Retro online và phần mềm hữu ích

Một loạt báo cáo gần đây cho thấy công ty cung cấp hệ thống giám sát camera tự động Flock (Flock Safety) đã sử dụng lao động gig ở nước ngoài để gán nhãn, sàng lọc và tinh chỉnh dữ liệu đầu vào cho các mô hình AI phục vụ cảnh sát và các đối tác an ninh. Cách thức thuê ngoài này làm dấy lên tranh luận về quyền riêng tư của dữ liệu, trách nhiệm thuật toán và điều kiện lao động của những người tham gia quy trình phát triển trí tuệ nhân tạo.

Theo các nguồn điều tra, việc xây dựng sản phẩm AI của Flock không chỉ diễn ra trong phòng thí nghiệm hoặc giữa các kỹ sư tại trụ sở: công ty đã thuê các nhà thầu và người lao động theo giờ ở nước ngoài để thực hiện các tác vụ như gán nhãn hình ảnh, so sánh khung hình, xác định biển số và phân loại đối tượng. Những nhiệm vụ này thường được phân mảnh thành các microtask và giao qua các nền tảng trung gian hoặc công ty đối tác cung cấp dịch vụ gán nhãn dữ liệu.

Những công việc này, dù mang tính chất lặp đi lặp lại, lại đóng vai trò then chốt để dữ liệu huấn luyện AI phản ánh đúng quyết định mà hệ thống sẽ đưa ra khi triển khai thực tế. Tuy nhiên, tính nhạy cảm của dữ liệu — hình ảnh phương tiện, gương mặt, địa điểm xuất hiện — khiến việc đưa con người vào chu trình xử lý trở nên nhạy cảm về mặt pháp lý và đạo đức.

Vấn đề trung tâm nằm ở hai khía cạnh. Một là quyền riêng tư của người dân: dữ liệu thu thập bởi camera giám sát có thể tiết lộ hành vi, mối quan hệ, và thói quen di chuyển. Khi những hình ảnh này được phân phát cho lực lượng lao động bên ngoài biên giới, nguy cơ lộ lọt hoặc sử dụng sai mục đích tăng lên. Hai là quyền và điều kiện lao động của những người làm thuê: họ thường làm việc theo giờ, ít được bảo vệ pháp lý và có thể phải xử lý nội dung nhạy cảm hoặc căng thẳng mà không có hỗ trợ tâm lý đầy đủ.

Flock và các công ty cùng lĩnh vực thường khẳng định đã áp dụng biện pháp bảo mật như thỏa thuận bảo mật, kiểm tra lý lịch nhà thầu và hạn chế loại dữ liệu mà người lao động được tiếp cận. Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng minh bạch hơn về chuỗi cung ứng dữ liệu, quy trình giám sát nội bộ và các tiêu chuẩn lao động là cần thiết để đánh giá thỏa đáng rủi ro của hệ thống giám sát.

Sự việc nêu bật một nghịch lý của cuộc cách mạng AI: để xây dựng công nghệ tự động, con người vẫn phải can thiệp trực tiếp vào dữ liệu. Khi nhóm người can thiệp đó là lực lượng lao động dễ tổn thương ở nước ngoài, câu hỏi về công bằng, trách nhiệm và kiểm soát công nghệ càng trở nên cấp bách. Các nhà lập pháp, cơ quan điều tra và cộng đồng công nghệ đang được kêu gọi nâng cao yêu cầu về minh bạch trong chuỗi cung ứng dữ liệu, cũng như cân nhắc các quy định bảo vệ quyền riêng tư và quyền của người lao động trong ngành dịch vụ gán nhãn dữ liệu.

Flock dùng lao động gig ở nước ngoài để hỗ trợ phát triển AI giám sát là minh chứng cho xu hướng toàn cầu hóa chuỗi cung ứng dữ liệu. Dù phương thức này giúp đẩy nhanh tiến độ và giảm chi phí, nó đặt ra những thách thức lớn về đạo đức, pháp lý và an toàn thông tin. Tăng cường minh bạch, tiêu chuẩn lao động và giám sát độc lập có thể là các bước cần thiết để giảm thiểu rủi ro khi các hệ thống giám sát AI ngày càng được ứng dụng rộng rãi.