KhoGameHub – Diễn đàn Công Nghệ & Gaming, nơi chia sẻ game PC, console, retro online và phần mềm hữu ích

Những người chuyên bảo hiểm rủi ro đang lên tiếng: công nghệ AI hiện tại chứa quá nhiều yếu tố bất định để được bảo hiểm rộng rãi, và thị trường bảo hiểm đang co cụm trước các kịch bản tổn thất hệ thống.

Ngành bảo hiểm toàn cầu — từ các công ty bảo hiểm tài sản và trách nhiệm tới tái bảo hiểm — đang đánh giá lại khả năng chịu rủi ro do các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) gây ra. Các chuyên gia trong ngành nói với báo giới rằng phần lớn rủi ro liên quan tới AI mang tính hệ thống, không thể tách rời và thiếu dữ liệu lịch sử để xây dựng mô hình định giá, khiến việc đưa ra các hợp đồng bảo hiểm truyền thống trở nên khó khả thi.

Vấn đề không phải chỉ là độ chính xác của một mô hình — mà là tính tập trung, khả năng lan truyền và thiếu khuôn khổ pháp lý rõ ràng.

Các nhà bảo hiểm nêu ra nhiều mối quan ngại cụ thể: rủi ro lan tỏa (cascading failures) nếu cùng một mô hình được dùng rộng rãi; khả năng khai thác lỗ hổng an ninh để gây tổn thất lớn (ví dụ tấn công chuỗi cung ứng AI); rủi ro đạo đức và sai sót gây thiệt hại người tiêu dùng; và vấn đề trách nhiệm pháp lý khi không rõ ai phải chịu trách nhiệm khi một agent tự động gây hậu quả nghiêm trọng. Những yếu tố này phá vỡ giả định độc lập rủi ro vốn nằm ở trung tâm của mô hình tái bảo hiểm hiện hành.

Không chỉ vậy, thiếu hụt dữ liệu lịch sử về sự cố AI khiến các công ty bảo hiểm không thể xây dựng các tham số về tần suất và mức độ tổn thất. Đây là điều kiện cần để định giá hợp lý và phân bổ vốn dự phòng. Kết quả là một số nhà bảo hiểm lớn đang điều chỉnh phạm vi bảo hiểm, đưa vào các loại trừ rộng, hoặc từ chối bảo hiểm cho những ứng dụng AI có rủi ro cao.

Thị trường tái bảo hiểm, nơi chịu trách nhiệm bảo vệ các công ty bảo hiểm trước rủi ro lớn, cũng tỏ ra thận trọng. Nếu tái bảo hiểm từ chối mở rộng năng lực cho rủi ro AI, điều này sẽ giới hạn khả năng các công ty bảo hiểm chấp nhận rủi ro ban đầu, gây ra hạn chế về khả năng bảo hiểm cho doanh nghiệp sử dụng AI.

Ngành bảo hiểm không đóng cửa hoàn toàn — nhưng họ yêu cầu tiêu chuẩn an toàn cao hơn, minh bạch hơn và một khuôn khổ pháp lý rõ ràng hơn.

Một số công ty hiện cung cấp các sản phẩm hạn chế: bảo hiểm cho lỗi phần mềm truyền thống, bảo hiểm rủi ro an ninh mạng, hoặc các hợp đồng được thiết kế riêng cho từng khách hàng với điều kiện kiểm thử và giám sát liên tục. Những giải pháp này yêu cầu các doanh nghiệp triển khai AI phải cung cấp dữ liệu huấn luyện, hồ sơ kiểm thử, quy trình giám sát và khả năng audit nhằm giảm bất định. Đồng thời, lĩnh vực này đang thúc đẩy tiêu chuẩn hóa kiểm thử an toàn, danh mục rủi ro chuẩn và các công cụ đánh giá độc lập.

Để hiểu bối cảnh và phản ứng của ngành, độc giả có thể tham khảo bài phân tích gốc trên TechCrunch: TechCrunch — AI is too risky to insure. Thêm quan điểm từ các nguồn tin tài chính và công nghệ của Reuters và The Guardian cũng hữu ích để so sánh cách thị trường và nhà lập pháp phản ứng: Reuters — AI coverage, The Guardian — AI tag.

Trong tương lai gần, việc bảo hiểm cho AI có thể chuyển từ mô hình bảo hiểm đại trà sang giải pháp theo hợp đồng được tùy biến cao, phụ thuộc vào tiêu chuẩn an toàn và minh bạch dữ liệu. Đồng thời, nhiều chuyên gia cho rằng vai trò của nhà nước rất quan trọng: quy định bắt buộc về thử nghiệm an toàn, tiêu chuẩn chứng nhận và trách nhiệm pháp lý rõ ràng sẽ giúp làm giảm bất định, từ đó mở ra thị trường bảo hiểm bền vững hơn.

Kết lại, đến khi có khung pháp lý rõ ràng và chuẩn mực kiểm thử rộng rãi, ngành bảo hiểm sẽ duy trì quan điểm thận trọng — chỉ bảo hiểm những trường hợp rủi ro có thể lượng hóa và quản lý; những rủi ro hệ thống của AI vẫn là một thách thức lớn cho cả nhà bảo hiểm và nhà quản trị chính sách.