KhoGameHub – Diễn đàn Công Nghệ & Gaming, nơi chia sẻ game PC, console, retro online và phần mềm hữu ích

Đồ chơi tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) đang bùng nổ trên thị trường: từ gấu bông biết nói, rô-bốt tương tác đến thiết bị học ngôn ngữ cho trẻ em. Chúng hứa hẹn tương tác tự nhiên hơn, nội dung cá nhân hóa và trải nghiệm học tập hấp dẫn. Nhưng bên cạnh lợi ích, có nhiều yếu tố kỹ thuật và quyền riêng tư bố mẹ cần cân nhắc trước khi bỏ tiền ra mua.

Không phải mọi đồ chơi “AI” đều giống nhau. Trước khi quyết định, hãy trả lời những câu hỏi thiết thực sau:

• Thông tin nào được thu thập? Nhiều sản phẩm dùng micro, camera hoặc ghi nhận tương tác để cải thiện trải nghiệm. Hãy đọc chính sách quyền riêng tư để biết dữ liệu nào được thu thập, lưu trữ trong thời gian bao lâu và có được chia sẻ với bên thứ ba hay không.
• Thông tin được xử lý ở đâu? Một số thiết bị xử lý dữ liệu trên thiết bị (offline), số khác gửi âm thanh và văn bản lên máy chủ đám mây để phân tích. Xử lý trên thiết bị ít rủi ro hơn về lộ lọt dữ liệu so với chuyển lên đám mây.
• Trẻ có thể dùng mà không kết nối không? Nếu thiết bị yêu cầu kết nối liên tục, hãy cân nhắc độ an toàn của mạng và quyền truy cập từ xa. Các thiết bị chỉ cần cập nhật định kỳ hoặc có chế độ ngoại tuyến an toàn hơn cho trẻ nhỏ.
• Giới hạn độ tuổi và nội dung phù hợp? Kiểm tra mức độ phù hợp theo nhóm tuổi và liệu nội dung có được kiểm soát, lọc hay cá nhân hóa an toàn cho trẻ hay không.
• Chi phí ẩn và đăng ký? Một số đồ chơi bán kèm dịch vụ trả phí (subscription) để duy trì các tính năng AI. Tính tổng chi phí sở hữu trước khi mua.

Đồ chơi AI mang theo các rủi ro kỹ thuật thường thấy: nhận diện giọng nói không chính xác, phản hồi không phù hợp, lỗi bảo mật và cập nhật phần mềm không thường xuyên. Lỗ hổng có thể cho phép truy cập từ xa, thu thập dữ liệu nhạy cảm hoặc truyền nội dung không kiểm soát. Những vấn đề này đã được báo động bởi nhiều chuyên gia bảo mật và cơ quan bảo vệ người tiêu dùng.

Cha mẹ nên kiểm tra lịch sử cập nhật của nhà sản xuất, khả năng vá lỗ hổng bảo mật và chính sách hỗ trợ khách hàng. Ngoài ra, bật các tính năng kiểm soát phụ huynh và dùng mạng riêng cho thiết bị trẻ em khi có thể.

Tại nhiều nơi, đồ chơi tương tác với trẻ em nằm trong phạm vi điều chỉnh của luật bảo vệ dữ liệu trẻ em (ví dụ COPPA ở Mỹ hoặc các quy định tương tự tại châu Âu). Việc thu thập dữ liệu trẻ em thường yêu cầu sự đồng ý rõ ràng và quy trình minh bạch. Cha mẹ cũng nên cân nhắc khía cạnh đạo đức: trẻ có thể hình thành thói quen giao tiếp với máy móc, và dữ liệu dùng để cá nhân hóa có thể ảnh hưởng lâu dài đến việc phát triển sở thích hoặc hành vi.

• Đọc kỹ chính sách quyền riêng tư và điều khoản dịch vụ.
• Ưu tiên thiết bị có xử lý dữ liệu cục bộ và chế độ ngoại tuyến.
• Kiểm tra đánh giá độc lập từ các nguồn uy tín và cộng đồng người dùng.
• Chuẩn bị cho chi phí liên tục nếu sản phẩm cần đăng ký dịch vụ.
• Thiết lập hạn chế mạng và kiểm soát phụ huynh ngay khi mở hộp.

Để tìm hiểu sâu hơn về các mẫu mã, phân tích bảo mật và nhận xét chuyên môn, bạn có thể tham khảo bài tổng hợp tại Mashable: AI toys for kids, hoặc các hướng dẫn và đánh giá từ tổ chức chuyên về an toàn kỹ thuật số như Common Sense Media và thông tin pháp lý liên quan từ FTC (COPPA).

Đồ chơi AI có thể mang lại trải nghiệm mới mẻ và giáo dục, nhưng đi kèm đó là những câu hỏi về quyền riêng tư, an ninh và chi phí lâu dài. Bằng cách đặt câu hỏi đúng, kiểm tra chính sách nhà sản xuất và ưu tiên các thiết kế an toàn, phụ huynh có thể giảm thiểu rủi ro và chọn được sản phẩm phù hợp với nhu cầu của gia đình.